Xét nghiệm Triple test là gì? Quy trình xét nghiệm diễn ra như thế nào?

Xét nghiệm Triple test là xét nghiệm máu thường được thực hiện từ tuần 16 đến tuần 18 của thai kỳ. Xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ kiểm tra sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Mục đích chính của Triple test chính là để xét nghiệm sàng lọc ba dị tật thai nhi trước khi sinh: dị tật ống thần kinh, bệnh Down (Trisomy 21) và hội chứng Edwards (Trisomy 18). Việc thực hiện xét nghiệm Triple test không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.1

Kết quả Triple test được xác định dựa trên nồng độ của ba chỉ số sau trong cơ thể: Alpha-fetoprotein (AFP), Human Chorionic Gonadotropin (HCG), Estriol.

Triple test chỉ là xét nghiệm sàng lọc để xác định một thai nhi có nguy cơ bị dị tật cao hay thấp chứ không dùng để khẳng định. Khi thực hiện Triple test cho kết quả dương tính, tùy vào mức độ nguy cơ dị tật nào mà bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm hoặc chọc ối làm xét nghiệm nhiễm sắc thể.1

Xét nghiệm Triple test là xét nghiệm cần thực hiện đối với mẹ bầu. Nó mang lại nhiều lợi ích như:

Giúp bác sĩ sàng lọc ba dị tật thai nhi bao gồm: dị tất ống thần kinh, bệnh Down (Trisomy 21) và hội chứng Edwards (Trisomy 18) sớm nhất có thể, từ đó có biện pháp phù hợp để điều trị.
Giúp cha mẹ của thai nhi chuẩn bị tốt hơn.

Tất cả phụ nữ mang thai đều nên làm xét nghiệm sàng lọc Triple test. Có một số trường hợp phụ nữ có rủi ro cao cần phải xét nghiệm là:2

Có người thân trong gia đình từng mang thai bị dị tật.
Mắc bệnh tiểu đường, các bệnh truyền nhiễm như HIV, COVID-19,… trong khi mang thai.
Trên 35 tuổi.
Đã từng tiếp xúc với phóng xạ liều cao.
Trước hoặc trong khi mang thai có uống thuốc hoặc chất gây ảnh hưởng đến thai nhi.

Thời điểm làm xét nghiệm triple test cho kết quả chính xác nhất là từ tuần thứ 16 đến tuần thứ 18 của thai kỳ, mặc dù mẹ bầu có thể thực hiện từ tuần thứ 15 đến tuần thứ 20.2 3

Trước khi làm xét nghiệm thì nhiều mẹ bầu có thắc mắc là: “Xét nghiệm triple test có cần nhịn ăn không?”. Trước khi xét nghiệm Triple test, mẹ bầu không cần phải kiêng hay nhịn ăn uống.2

Gia đình mẹ bầu khi được chỉ định xét nghiệm sàng lọc Triple test thường hay hỏi bác sĩ rằng “Xét nghiệm triple test gồm những gì?”. Việc xét nghiệm sàng lọc trước sinh Triple test sẽ được thực hiện tại bệnh viện, phòng khám hay bất kỳ cơ sở y tế nào có đủ điều kiện. Các bước thực hiện xét nghiệm sàng lọc Triple test lần lượt như sau:

Bác sĩ hoặc nhân viên y tế sẽ làm sạch vùng da sẽ tiêm để lấy máu.
Nhân viên y tế đưa kim tiêm vào để lấy máu. Nếu cần thiết, bạn sẽ được cột sợi dây vào cánh tay trước đó để dễ lấy máu tĩnh mạch hơn.
Sau khi đã lấy máu, nhân viên y tế sẽ làm sạch vùng lấy máu và dán băng keo cá nhân kín vùng kim tiêm đâm vào.
Mẫu máu được gửi vào phòng thí nghiệm và sẽ được trả kết quả trong vòng 48-96 giờ.4

Kết quả định lượng: ghi chỉ số trong xét nghiệm triple test thu được từ máy xét nghiệm (cột nồng độ), sau đó sẽ được phần mềm tính toán chỉ số (MoM) theo số tuổi của người mẹ, số tuổi của thai và cân nặng của người mẹ để trả được kết quả về nguy cơ thai.6
Phân tích nguy cơ: từ chỉ số của kết quả định lượng, máy tính sẽ tính và trả kết quả cho biết xét nghiệm triple test nguy cơ thấp hay xét nghiệm triple test nguy cơ cao.5 6

Diễn giải kết quả

1. Kết quả định lượng AFP, hCG, uE3

Tên chỉ số
Đơn vị
Nồng độ
MoM

AFP
ng/mL
80.30
1.40

hCG Total
mIU//mL
196248
5.45

uE3
ng/mL
0.481
0.25

Trong kết quả định lượng sẽ có ba chỉ số chính về nồng độ trong xét nghiệm triple test là:

AFP (alpha fetoprotein).
hCG (beta-human chorionic gonadotropin).
Estriol không liên hợp (uE3-unconjugated estriol).

Mẹ bầu không cần quan tâm đến các chỉ số trong phần Kết quả định lượng này mà xem tiếp phần Phân tích nguy cơ để đọc và hiểu được kết quả xét nghiệm.

2. Phân tích nguy cơ

Tên hội chứng
Nguy cơ
Ngưỡng phân biệt
Kết luận

Hội chứng Down
>1/10
1/250
Nguy cơ cao

Hội chứng Down theo tuổi mẹ
1/808
1/350
Nguy cơ thấp

Hội chứng Edwards
1/1497
1/350
Nguy cơ thấp

Dị tật ống thần kinh
MoM AFP 1.40
MoM AFP 2.5
Nguy cơ thấp

Dựa theo mẫu phiếu kết quả phần trên, trong bảng ở phần này có 2 cột số liệu cần chú ý:5 6

Nguy cơ: là chỉ số phản ánh nguy cơ của thai nhi mà phần mềm đã tính được.
Ngưỡng phân biệt: là chỉ số giúp phân biệt giữa nguy cơ thấp và nguy cơ cao. Nếu chỉ số ở cột “Nguy cơ” cao hơn chỉ số ở cột “Ngưỡng phân biệt” thì kết luận “Nguy cơ cao”. Ngược lại, nếu chỉ số ở cột “Nguy cơ” thấp hơn chỉ số ở cột “Ngưỡng phân biệt” thì kết luận “Nguy cơ thấp”.

Với kết quả xét nghiệm trên, xét về nguy cơ mắc hội chứng Down thì chỉ số cột “Nguy cơ” là khoảng 1/10 thì sẽ lớn hơn chỉ số ở cột “Ngưỡng phân biệt” là 1/250, vì vậy kết luận thai nhi này có kết quả xét nghiệm triple test nguy cơ thấp.

Chỉ số “Nguy cơ” còn cho người mẹ biết thêm về xác suất đứa con sinh ra bị mắc dị tật. Ví dụ với nguy cơ của hội chứng Edwards là 1/1497 có nghĩa là cứ 1497 thai phụ giống bạn thì sẽ có 1496 thai phụ sinh con không bị mắc bệnh Edwards, còn 1 thai phụ sinh con bị mắc hội chứng Edwards.

Mẹ bầu thường thắc mắc kết quả xét nghiệm triple test có chính xác không. Kết quả xét nghiệm Triple test chỉ được dùng để bác sĩ sàng lọc dị tật thai nhi chứ không được dùng để khẳng định. Nên trong trường hợp có kết quả xét nghiệm triple test nguy cơ cao, thì sẽ được bác sĩ tư vấn xét nghiệm sâu hơn để khẳng định.1

Tiêu chí
Triple test
Doublet test6

Thời gian thực hiện
Tốt nhất là vào tuần thứ 16 đến 18 của thai kỳ. Hoặc từ tuần thứ 15 đến 22 của thai kỳ.
Tốt nhất là vào tuần thứ 11 đến 13 của thai kỳ. Hoặc từ tuần thứ 12 của thai kỳ.

Dị tật phát hiện

Bệnh Down (Trisomy 21)
Hội chứng Edwards (Trisomy 18)
Dị tất ống thần kinh

Bệnh Down (Trisomy 21)
Hội chứng Edwards (Trisomy 18)
Hội chứng Patau (Trisomy 13)

Chỉ số

PAPP-A
Free β-hCG

Thời gian trả kết quả
3-5 ngày
1-3 ngày

Trước hai phương pháp xét nghiệm là Double test và Triple test, mẹ bầu thường không biết nên thực hiện xét nghiệm nào. Bác sĩ sẽ khuyến cáo mẹ bầu làm cả hai xét nghiệm để phát hiện thêm các bệnh mà nếu chỉ làm 1 trong 2 phương pháp sẽ không phát hiện được.

Tuy nhiên, hiện nay còn có phương pháp tiên tiến hơn là xét nghiệm sàng lọc NIPT, với phương pháp xét nghiệm NIPT thì có thể cung cấp đầy đủ thông tin về nguy cơ dị tật của thai nhi với mức độ chính xác đạt đến 99.9% mà vẫn an toàn và không xâm lấn.7

Triple test là một trong những xét nghiệm phổ biến trong thai kỳ. Hiện nay, các bệnh viện, phòng khám, trung tâm xét nghiệm, đặc biệt là những cơ sở chuyên môn sản phụ khoa đều có thực hiện xét nghiệm này. Số lượng đơn vị xét nghiệm lớn tuy giúp các mẹ bầu sẽ có nhiều lựa chọn hơn nhưng đôi khi lại bâng khuâng, không biết nên thực hiện Triple test ở đâu? Đơn vị nào là uy tín? Bảng giá Triple test tại các đơn vị là bao nhiêu? Có chênh lệch nhiều hay không?